Forteljing av Knut K. Homme
Maten er ikkje så viktig når man er mett og har nok av det, men når man fyrst er svolten, å ikkje har matbete då er det viktigaste i verden oss. Noen gonger går eg i butikken vår er det god mat, i fulle hyller, å de fleste tenkjer vel mindre på kven som skaffar maten, kor det trengs arbeid og andre innsatsfaktorar.
Men ein skulle ikkje så langt tilbake i tid da dei måtte skaffe maten sjølv, i kvartfall på bygda. Og da var hausten avgjerande for den lange vinteren. Kvardagsmaten var brød og graut og graut og brød. Men til jul da har vi noko spesielt. Og da var det mange som drog til fjells, etter julefiske, ettersom det ikkje gjekk ann å fange fisk då.
Julefisken skal helst være stor og rød, og den fant du på høgfjellet. Før jul hadde familien rimeleg god tid slik at ein kunne vera borte nokre dagar. Hytta vart kald og dagane korte, så en måtte kle seg godt med ullteppe og sengeteppe av skinnfellar eller sengeteppe av garn om natta. Når flammane frå peisen flakka på veggane, fulle av namn vart det fortalde historier til seint på kveld.
Oppgåve 2
I Valle kommune som ligg i Setesdal, har dei ein eiga dialekt. Dei har dette særeigne talemålet som har halde seg temmeleg uforandra fram til våre dagar. Mykje av talemålet liknar på gamalnorsken. Valle dialekten er ein vestnorsk dialekt.
Valle dialekten er en vestnorsk dialekt. Det går under kategorien geolekt som avhenger av geografi. Kjenneteken på denne dialekten er høgtonar som brukast i Nord-Norge og i vest norsk. Nokon eksemplar på høgtonar er kunna, maten og solten, her kan vi sjå at trykket ligg i endinga av ordet. Dei brukar også tungespiss R eller rulle R. Det kan ein høyre på ord som ”ruggo” Denne. Andre steder som Nord-norge brukes det Rulle-R. Når det gjelder Infinitivsendelsen, har dei ein E- infivitiv. ”skaffe si maten sjav'e”, ”stór'e”, ”ko det krèv'e” gir oss ein indikasjon på at e-infinitivs endinga er eit kjennetekne til denne dialekten. I den personlige pronomen 1 tall,brukar dei e, eg, æ æg. Til Personlige pronomen 2, brukar dei me og mi. Tjukk L er også brukt i valle dialkta
